Son bir haftada 4 farklı televizyon kanalında canlı yayına katılan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin 20 Aralık günü döviz kurlarında yaşanan düşüş için yaptığı açıklamalar soru işareti yarattı.
2 Aralık 2021 günü Hazine ve Maliye Bakanı olarak atanan Nureddin Nebati, son bir haftadır gün aşırı televizyonlarda canlı yayınlara katıldı.
21 Aralık’ta TRT, 23 Aralık’ta NTV, 27 Aralık’ta A Haber ve 29 Aralık’ta da CNN Türk’e konuk olan çiçeği burnunda bakan Nureddin Nebati dikkat çeken açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 20 Aralık akşamı kabine toplantısı sonrası açıkladığı ‘kur garantili vadeli mevduat’ uygulamasına ilişkin açıklamalardan sonra Türk Lirası’nın aynı akşam yabancı para birimleri karşısında yüzde 30 değer kazanmasını değerlendiren Nureddin Nebati, katıldığı programlarda birbirleriyle çelişen cümleler kurdu.
İlk önce o gece dövize müdahale edilmediğini söyleyen Nureddin Nebati, bir sonraki yayında, “Ya Türkiye olayları oturup kendi başına izleyecek, elindeki bütün enstrümanları pozitif yönde kullanmayacak kadar beceriksiz bir ülke mi?” dedi.
Bir sonraki yayında da 20 Aralık’taki hareket için önce ‘hiç kimse devreye girmedi‘ dedi, daha sonra yine aynı yayında “Tüm kamu ve kurumları her türlü enstrümanı kullanmakla mükelleftir” cümlesini kullandı.
Dün katıldığı canlı yayında ise “O gece dolaylı, dolaysız hiçbir şekilde müdahalede bulunulmadı. Vatandaş bir yarışa girdi ve dövizini bozdurmak için ellerinden gelen gayreti gösterdiler” dedi.
İşte Nureddin Nebati’nin son bir haftada yaptığı açıklamalar ve öncü verilerin ortaya koyduğu tablo:
21 ARALIK 2021 TRT: Cumhurbaşkanımızın açıklaması piyasa deyimiyle ‘satın alındı’. Büyük bir heyecan var, bazı internet siteleri kilitlendi. Çünkü doğruların ve gerçeklerin olduğu ana geldik. Cumhurbaşkanımızın söylediği bir şey mutlaka karşılık buluyor. Türkiye Cumhuriyeti’nde Merkez Bankası’nda başkanlık yapmış bir beyefendi çıkıp diyor ki ‘Bu bir müdahaleyle yapılmıştır.’ Kesinlikle, hiçbir şekilde müdahale olmadı.
23 ARALIK 2021 NTV: Yükselirken feryat edenler düşerken de feryat etmeye başladılar. Niçin bu kadar hızlı düşüyor. Ben yükseltmedim, ben de düşürmedim. Piyasa kendi kendine düşüyor. Bazen şunu söylemeye başladılar; ‘Efendim Merkez Bankası ya da Hazine üzerinden niye müdahalede bulundunuz?’ Ya Türkiye olayları oturup kendi başına izleyecek, elindeki bütün enstrümanları pozitif yönde kullanmayacak kadar beceriksiz bir ülke mi? İhtiyacı olan her türlü enstrümanı kullanır.
27 ARALIK 2021 A HABER: Sayın Cumhurbaşkanımız modeli açıkladı. Bireylerimiz 20 Aralık’ta dövizlerini bozdurmaya başladı. 20 Aralık tarihi bir gündür. Ekonomi ve siyasal literatüre girdi. Sayın Cumhurbaşkanımızın güvenilirliği ve itibarını da görmüş olduk. Kur ataklarını pazartesi günü bitirdik. O gece dolar satılmadı. Kamu Bankaları devreye girmedi. Hiç kimse devreye girmedi. Bireysel satıcılar devreye girdi. Birbirleriyle yarıştılar. Türkiye’de para politikası ile mali politikanın birlikte yürüdüğü bir sürecin içerisindeyiz.
27 ARALIK 2021 A HABER: Piyasaya 40 milyar dolar sürüldüğünü iddia ediyorlar. 40 milyar dolar nasıl olur? Efendim, o gece Merkez Bankası 7 milyar dolar müdahalede bulunmuş… Bir hafta sonra sonuçlar açıklanıyor. Merkez Bankası’nın müdahalesi varsa pazartesi belli olur. Tüm kamu ve kurumları her türlü enstrümanı kullanmakla mükelleftir.
29 ARALIK 2021 CNN TÜRK: Cumhurbaşkanımızın kürsüye gelip çıkışından hissediyorsunuz onu. Konuşmasından sonra dövizin düşüşünü gördüğümde kıpır kıpır oldum, ama bu kadar hızlı beklemiyordum. Arkadaşlara sordum biz bir şey yaptık mı? Yok efendim. Lan nasıl? Harika, muhteşem bir şey. Çünkü orada kurumlar yok. 20 Aralık hayatımın gecesiydi. O gece dolaylı, dolaysız hiçbir şekilde müdahalede bulunulmadı. Vatandaş bir yarışa girdi ve dövizini bozdurmak için ellerinden gelen gayreti gösterdiler. Biz dış saldırı yapılacak bütün yolları kapattık. Çok net şekilde işimize hakimiz. Müdahalede bulunulmadığının kanıtı var. Bir süre sonra bunlar açıklanıyor zaten. 3 ay sonra ortaya çıkacak.
Nureddin Nebati, döviz kurundaki düşüşü ‘yeni mevduat uygulamasını duyan bireylerin yoğun döviz satışına’ bağladı ancak BDDK’nın öncü verileri, TL’nin değer kazancında lokallerin sınırlı bir rol oynadığını ortaya koyuyor. BDDK verilerine göre, yabancı para gerçek kişi mevduatı geçen hafta geçen hafta pazartesi günü 163.5 milyar dolar, salı ve çarşamba günü 163.7 milyar dolar oldu. Veriler haftanın ilk 3 gününde lokal döviz mevduatlarından TL’ye geçiş olmadığını gösteriyor.
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, önceki gün yaptığı değerlendirmede dolar kurunun 18 liradan 11 liraya düştüğü 20-22 Aralık tarihleri arasında arka kapıdan döviz satışı yapıldığını ifade etti. Kılıçdaroğlu banka adı vererek, “22 Aralık akşamına kadar Vakıfbank 4.5 milyar dolar, Halkbank 3.6 milyar dolar, Ziraat Bankası 6,5 milyar dolar, Merkez Bankası arka kapısından da 4,5 milyar dolar, toplam 19,1 milyar dolar satış yapıldı” sözlerine yer verdi.
Ekonomist Haluk Bürümcekçi, 20-22 Aralık dönemindeki olası Merkez Bankası müdahalesine ilişkin hesaplamasını geçtiğimiz günlerde açıklamıştı. Bürümcekçi, TCMB tarafından kime yapıldığı belli olmayan döviz satışının 20 Aralık Pazartesi ve 21 Aralık Salı günü toplamda 5.5 milyar dolar olduğunu, 22 Aralık’ta rakamı 3,1 milyar dolar olarak hesapladığını, üç günlük toplam rakamın 8,6 milyar dolar olduğunu söylemişti.