İnsan bedeninin temel ihtiyaçlarından biri olan uyku hayatımızda oldukça önemli bir yere sahiptir. Kaliteli ve verimli bir uyku sağlıklı bir insan vücudunun olmazsa olmazlarındandır.
Günlük hayatı, fiziksel ve ruhsal sağlık durumunu oldukça etkileyen uykuya özen gösterilmezse kişide kötü sonuçlara yol açabilmektedir. Kaliteli bir uyku sağlanabilmesi için hazırlanan ortama uyku hijyeni denmektedir.
Yaşadığımız ortamı temiz tutmamız gerektiği gibi uyuyacağımız bölgenin de temiz ve hijyenik olmasına dikkat etmemiz gerekmektedir. Bu duruma uyku hijyeni adı verilmektedir. Uyku hijyeni kurallarına uyulmadığı takdirde rahat bir uyku alınamaz ve bu durum ertesi gün enerjinizi olumsuz etkiler.
Yaşamsal faaliyetlerin temelini oluşturan uyku bedensel ve ruhsal olarak kişiyi etkisi altına alır. Susuz bir yaşam düşünemeyeceğimiz gibi uykusuz bir yaşamda sürdüremeyiz. 11 gün boyunca uykusuz kalan bir insan ölüm sınırına yaklaşmış olur. Bu sebeple uyku düzenine ve hijyenine dikkat etmek gereklidir.
Öncelikle yatağa girmeden önce uykunuzun geldiğinden emin olmanız gerekmektedir. Her gün belirli bir saatte yatağa girdiğiniz ve uyuduğunuz halde o saatte uykunuz gelmiyorsa gevşemeye ve rahatlamaya çalışın. Bunun için kitap okuyun, müzik dinleyin ya da o anda kendinizi nasıl rahatlamış hissedeceksiniz o aktiviteyle uğraşın. Bu sayede vücudunuz gevşeyecek ve uykunuz gelecektir.
Uyku ve uyanma saatlerinizin düzenli olmasına dikkat edin. Hafta sonları veya tatil günlerinde rutin uyku saatinizin dışına çıkmamaya çalışın. Bilinmesi gereken en önemli ayrıntılardan biri insanı güne hazırlayan uykunun gece uykusu olmasıdır. Ayrıca uyku rutini bozulduğunda tekrar aynı düzeni sağlamak zordur ve bu durum sizi gün içinde yapacağınızın işleriniz karşısında halsiz bırakabilir.
Gündüzleri yapılan kısa uykulardan kaçınmanız da bir diğer ayrıntıdır. Sebebi ise kısa bir uyku olsa bile gece uykunuzun gelmesini geciktirir. Bu durum sonucunda geç uyuyarak ertesi sabah dinç bir şekilde uyanmanıza engel olabilir.
Yatağı sadece uyumak için kullanmanız gerekmektedir. Yatakta geçireceğiniz vakit ve yaptığınız aktiviteler ne kadar uzun olursa gece uyku için yatağa girdiğinizde uykunuzun gelmesi de bir o kadar geç olacaktır. Bir gelenek haline gelen akşam yemeklerinden sonra alınan kafein gece uykusunu olumsuz etkilemektedir. İçilen bir bardak kahvenin vücuda 6 ile 8 saat aralığında etkisi vardır.
Bu sebeple akşam 18.00’dan sonra kafein almamaya özen gösterin. Eğer alkol tüketiyorsanız uyku saatinden 3 saat önce alkol almayı bırakın. Çünkü alkol sanıldığının aksine uyku yapıcı bir etkin madde değildir. Kesintili bir uykuyu ve rüyaların daha çok görülmesine sebep olmaktadır. Uyku saatinden hemen önce sigara içmeyin. Sigaranın içinde bulunan nikotin beyni uyarıcı etkiye sahiptir. Bu sebeple geceleri özellikle uyku saatinde sigara içmekten kaçının. Düzenli egzersizlerde uyku durumu için oldukça etkilidir.
Ancak bilinmelidir ki egzersizler uyku vaktinden en az 3 saat önce yapılmalıdır. Uyumadan önce sizi düşündüren ve canınızı sıkan konulardan uzak durun. Düşünmemeye çalışın. Yattığınız alan sade döşenmiş, ışıksız ve sessiz olmalıdır. Ayrıca oda sıcaklığına da dikkat edilmelidir. Çünkü sıcaklığın yüksek olduğu ortam uyku için ideal değildir. Uyku hijyenine dikkat ettiğimiz sürece sağlıklı uyku düzenimiz ve yaşantımız olacaktır.
